Thứ Tư, 21 tháng 12, 2022

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 202

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 19

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp

 

“Bản thảo xem trước ngăn sơ xuất

Tố Vấn sau coi thật bệnh tình

Phòng ngừa bốc thuốc hành kinh

Tốn công bào chế khéo tinh tường dùng

 

Ngoài thang dược tận cùng Y Doãn

Trong lo toan xét đoán nhiều phương

Theo ông Trọng Cảnh tìm đường

Đông Viên học phép nội thương tận tường

 

Này Hà Gian một chương nhiệt học

Tạp bệnh nhiều khó nhọc khuyên chàng

Đan Khê chớ có vội vàng

Họ Vương kinh mạch rộng đường thênh thang“

 

Y Doãn là tướng nhà Thương trong lịch sử Trung Quốc. Ông có công giúp Thành Thang tiêu diệt nhà Hạ, thành lập nhà Thương và phò trợ với vai trò nhiếp chính của nhà Thương ổn định trong thời gian đầu. Ông có tài trị quốc an dân mở mang kinh tế lập nhiều y quán. Người đời sau thấy Y Doãn giúp Thang loại trừ vua Kiệt, sáng lập triều Thương, cải tạo Thái Giáp (không làm hỏng một vị vua ăn chơi sa đọa mà nhân cơ hội cướp ngôi) trước sau đều một lòng một dạ phục vụ triều Thương. Vì vậy, tôn ông là tể tướng trung kiên đầu tiên trong lịch sử China, sánh ông ngang hàng với Chu Công, Quản Trọng, Khương Thái Công…

 

“Trương Tử Hòa vấn vương nghề thuốc

Có lắm khoa khéo bốc biếu thừa

Đầy tràn y lý hay chưa

Nhiều phương lắm lối từ xưa đến giờ

 

Đem so sánh ai ngờ cũng lỗi

Sạch dòng trong nguồn cội bao la

Ghi lòng tạc dạ lời ta

Nêu ngay bóng thẳng chiều tà dần phai

 

Ngư xin hỏi thờ ai trong miếu?

Dẫn trả lời đạo hiệu Phục Hy

Tổ xưa là một rừng y

Cao nhân thiên hạ thần kỳ theo sau

 

Truyền mười đời Qủy Du Khu dẫn

Tới Linh Khu Tổ Vấn sách biên

Nối theo vua thánh tôi hiền

Mười ba đặng kể họ tên nối dòng

 

Người thượng cổ trọn lòng y lý

Bốn mốt ông nho sĩ đại phu

Dày công đọc sách chuyên tu

Trương, Tôn bọn ấy ngao du một thời

 

Tần, Sào cũng trọn đời danh giá

Hàng trăm năm vàng đá sáng tươi

Minh y chín chục tám người

Thế y hai chục sáu cười tài hoa

 

Nhà nối nhà sáng lòa đức hạnh

Lâu, Từ từng hiển hách nghiệp cha

Trường Tăng theo gót thiết tha

Có mười chín họ nhân hà  quang vinh

 

Bao thế kỷ chúng sinh ngưỡng mộ

Hơn hai trăm thi thố tài năng

Ngàn năm soi sáng tuyết hằng

Tiếng thơm để lại xênh xang mọi đàng

 

Trước Phục Hy Tam Hoàng buổi đó

Tựu Thải kia đã mở mang nhiều

Dạy ông Kỳ  Bá bao nhiêu

Huyệt do kinh lạc lắm chiêu nhiệm màu

 

Phép châm cứu đua nhau học tập

Thuốc chẳng cần hòa nhập âm dương

Nội công vận khí thông thường

Tĩnh tâm ép độc trọn đường hiếu sinh

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 20

 

“Đạo Dẫn dặn trau mình ý thật

Phải coi chừng trời đất muôn hình

Lòng thành thần thánh tâm linh

Âm dương kinh lạc cần tinh tế vào

 

Thập nhị giáp hư hao cội phúc

Đủ ba trăm sáu chục lẻ năm

Toàn thân xương cốt ba trăm

Số dư sáu chục lẻ năm khác gì?

 

Đường kinh mạch suy vi năm tháng

Theo âm dương soi sáng huyệt danh

Chân kinh Hoàng Phủ thực hành

Cảnh Khôi cứu pháp dần thành chuyên môn

 

Mình Đường đồ bảo tồn bổ tả

Dò cho thông thiên hạ mấy ai?

“Chi công đoạt dược” chân tài 

Phép châm cứu ấy thái lai mở đường

 

Mộng Thế Triền hòai hương suy nghĩ

Phép ngoại khoa còn bí chưa ra

Ông nào danh giá  chuyên gia

Thâm sâu uyên bác gần xa tôn thờ?

 

Dẫn bảo rằng cậy nhờ Du Phủ

Thuở Hiên, Kỳ dụng cụ khác thường

Xẻ đầu, mổ bụng, cạo trường

Hoa Đà viết sách nhiều phương lạ kỳ

 

Có nhiều bậc thần y để lại

Sách ngoại khoa đủ loại cao thâm

Đan Khê truyền thụ ngang tầm

Bổ di mấy tập chuyên tâm học hành

 

Đọc nội kinh thêm rành y thuật

Khuyên các ngươi bác vật muôn loài

Sờ sâu khám kín trong ngoài

Tỏ lòng nhân đạo ngắn dài cưu mang

 

Có bốn điều sẵn sàng chỉ dẫn

Tâm pháp nhà vọng vấn thiết văn

Vọng coi thần sắc can ngăn

Đớn đau vấn hỏi băn khoăn ra vào

 

Nghe giọng nói thấp cao tách bạch

Thiết tận tay bắt mạch thực hư

Không quên lời dạy tôn sư

Trước sau tuần tự nhẫn từ duyên căn

 

Tâm làm chủ trở trăn luồng khí

Lực tàn suy thần trí mơ màng

Khô gày béo mập dở dang

Nhuận sống khô chết béo đang thực nằm

 

Gầy hư yếu ghé thăm biết bệnh

Dáng lom khom tê liệt lưng đau

Nhức đầu chóng mặt mày chau

Tay không nhấc nổi vai đau như dần

 

Bước khó nhọc ống chân buốt nhói

Ôm ngực ho lá phổi bị lao

Đè tay trước rốn cồn cào

Dạ dày gan ruột phều phào rên la

 

Không dậy được gật gà mất ngủ

Cổ ứ đờm lụ khụ nóng ran

Ngủ hòai bởi tại khí hàn

Co ro sát vách lạnh tràn toàn thân.“

 

Mộng Thế Triền và Bảo Tử Phược do cảnh ngộ gia đình vợ ràng con buộc, do thời thế đưa đẩy mà học nghề y, càng ngày càng trở nên thâm sâu y thuật theo phương pháp chẩn bệnh của Hoa Đà là một thầy thuốc nổi tiếng thời cuối Đông Hán và đầu thời Tam Quốc trong lịch sử China. Ông được xưng tụng như một Thần y nổi tiếng không chỉ trong Trung Quốc mà trong các nước đồng văn hóa như Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc, được xem là một trong những ông tổ của Đông Y. Ông cùng Đổng Phụng và Trương Trọng Cảnh được xưng tụng làm Kiến An tam Thần y  cùng với Biển Thước, Trương Trọng Cảnh và Lý Thời Trân được xem là 4 vị đại danh y nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử.

 

9.4.2020 Lu Hà

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét