Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 50
“Loạn Nữ Chân biên cương khói lửa
Giặc lui binh tuyển lựa anh tài
Thi đình ban bố giáo đài
Đầu ngao mỏi cổ gót hài xa xôi
Thiếu Trạng Nguyên á khôi xuất hiện
Bậc hiền nhân dâng hiến nước nhà
Hai con bảng nhãn thám hoa
Họ Dương mở mặt thuận hòa tông môn
Chờ ngày tốt nghinh hôn dự tính
Bỗng Dương Trân nhuốm bịnh thương hàn
Tần Công ra lệnh Trần Đoàn
Phát đi cáo thị xa gần xôn xao
Thày thuốc giỏi lẽ nào chẳng có
Chốn thiên thai ngọc thỏ lu mờ
Dương Từ Hà Mậu vẩn vơ
Cảnh chùa Linh Diệu xác xơ lá vàng
Lão Nhan vốn giỏi giang tinh tú
Pháp thuật cao vào phủ Thiên tào
Dương Trân phát bịnh ra sao
Sách khi cặn kẽ thuốc nào giải cơn
Mối nhân duyên chập chờn đầu ngõ
Truyện ân tình hai họ Hà Dương
Hãy mau trở lại cố hương
Mang theo đơn thuốc đoạn đường thì xa“
Hai anh em họ Dương dồn hết sức học tập để kỳ thi đình là
vòng trung kết để đoạt giải trạng nguyên hay bảng nhãn và thám hoa, nên sau khi
được vua phong tước cấp cờ biển để về quê vinh quy bái tổ, thì Dương Trân chả
may mắc phải bệnh thương hàn. Cũng may lúc đó Dương Từ là người cha đang ở chỗ
Lão Nhan tại chùa Linh Diệu là một đạo sĩ rất giỏi về chiêm tinh học và luyện
đan dược, bốc thuốc trị bách bệnh. Vậy thuật chiêm tinh là gì?
Là những người hay quan sát về các sự kiện thiên văn, chẳng hạn như chiêm tinh học
Hindu, chiêm tinh học Trung Quốc, và nền văn minh Maya đã phát triển các hệ thống
tỉ mỉ để dự đoán các sự kiện trên mặt đất bằng cách quan sát các thiên thể. Ở
phương Tây, chiêm tinh học đa số chứa một hệ thống lá số tử vi (horoscope) có nội
dung để giải thích các khía cạnh của nhân cách con người và dự đoán các sự kiện
tương lai trong cuộc sống dựa trên vị trí mặt trời và mặt trăng và các thiên thể
khác vào lúc sinh họ ra. Đa số các nhà chiêm tinh học nổi tiếng đều dựa trên
các hệ thống dự đoán tương tự như vậy.
Chiêm tinh học muốn dự đoán trước tương lai dựa trên tính
toán sự chuyển động của các hành tinh, chòm sao...
“Rày xum họp một nhà vui vẻ
Cặp sinh đôi suôn sẻ thành thân
Dương Từ Hà Mậu bần thần
Chắp tay lạy tạ tần ngần suy vi
Hà Mậu càng sinh nghi mới hỏi
Tôi xa nhà chưa tới tuần trăng
Tháng ngày chưa đủ tung tăng
Hai con gái đã xích thằng rồi sao?
Đạo sĩ cười lẽ nào chẳng biết
Cõi nhân gian thảm thiết thương đau
Thời gian vùn vụt qua mau
Sinh già bệnh tử bạc màu gió mây
Ở non tiên ngất ngây tận hưởng
Một ngày thôi vui sướng xiết bao
Ví bằng trần thế hư hao
Năm dài tháng tận nghẹn ngào lệ rơi
Theo giáp tý nhà ngươi còn nhớ
Tính chưa ra vò võ trăng rằm
Nắng mưa tầm tã tháng năm
Thu Băng Xuân Tuyết mười lăm tuổi rồi
Sư phụ dạy bồi hồi tâm dạ
Hà Mậu nghe lòng đã xốn xang
Đóng bao quẩy gánh vội vàng
Dương Từ có thuốc cưu mang giống nòi
Lý Tri Niên đứng coi thiên tượng
Một vì sao hướng đổi hướng vần xoay
Lờ mờ dần tỏ cho hay
Dương Trân được cứu trong tày tấc gang
Chén quỳnh tương bên đàng đưa tiễn
Huynh đệ buồn chẳng tiện ngồi lâu
Thiên thai trần thế sa châu
Rừng sâu thẳm nương dâu bạt ngàn”
Sau khi cả hai đạo sĩ Lão Nhan và Lý Trí Niên xem thiên tượng
đã biết hai nhà Dương Hà có hỉ sự và riêng Dương Từ con trai bị bệnh nặng phải
mau mau đem thuốc quý của sư phụ về để cứu con ngay.
Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 51
“Nhớ quê hương cản ngăn chẳng tiện
Chuyện hai chàng Lưu Nguyễn xưa kia
Ngàn thu khắc đá ghi bia
Mộng tiên ấp ủ trau tria tuyệt vời
Mới nửa năm nụ cười chưa thỏa
Khi trở về con cháu bảy đời
Dương quan cành liễu bẻ chơi
Đào nguyên say đắm tìm người hái hoa“
Thiên Thai là tên của chuyện Lưu Thần và Nguyễn Triệu đời
nhà Hán nhân tiết Đoan Dương vào núi Thiên Thai hái thuốc, bị lạc lối về. Hai
người tao ngộ tiên nữ, kết làm vợ chồng. Sống hạnh phúc được nửa năm thì hai
chàng nhớ quê muốn về thăm. Các tiên nữ cho biết đây là cõi tiên, đã về trần là
không thể trở lại, song vẫn không giữ được hai chàng. Khi Lưu và Nguyễn hồi hương thấy quang cảnh khác
hẳn xưa, thì ra họ xa nhà đã bảy đời. Buồn bã, hai người trở lại Thiên Thai thì
không thấy tiên đâu nữa...
Thi sĩ Tản Đà có một bài thơ rất hay thuật theo từ một bài
cổ văn Tầu
“Xưa đời Hán ở bên Trung Quốc
Tiết Đoan Dương hái thuốc là ai?
Lưu Thần, Nguyễn Triệu hai người
Rủ nhau vào núi Thiên Thai một ngày
Đường luẩn quẩn đông tây chẳng biết
Lương mang theo đã hết, không còn
Đào đâu, trông thấy đầu non
Bảo nhau lên hái ăn ngon đỡ lòng
Xuống dưới núi thấy giòng nước chẩy
Hột cơm vừng bỗng nẩy đâu ra
Cùng nhau vui sướng bao là
Rằng đây, hẳn nữa, không xa có người
Lại qua tới một nơi đầu núi
Thấy hai cô con gái tuyệt trần
Gọi ngay Nguyễn Triệu, Lưu Thần
Hỏi sao đến muộn cho phần chờ lâu
Biết nhau mới, cùng nhau như cũ
Theo hai cô mời rủ lại nhà
Nhà lan huệ, áo lụa là
Giường màn sẵn đó, ngọc ngà thiếu chi!
Khắp sau trước nhìn đi ngoảnh lại
Ngoài hai cô con gái còn ai?
Toàn không một kẻ con trai
Bạn trai chỉ có hai người là ta
Ngồi một lát, bưng ra cơm rượu
Cơm vừng thơm khác kiểu cơm thường
Nem dê, ngon béo lạ thường
Rượu ngon chuốc chén, hai chàng cùng xơi
Khách đâu đến mấy người bạn gái
Mỗi người đem dăm trái đào tơ
Dâng đào vui vẻ chào thưa:
Mừng hai rể mới bây giờ kết duyên
Khắp chúng bạn, nhạc tiên đem gẩy
Buổi chiều hôm ai nấy lại về...
Hai chàng ở lại ngủ nghê
Động phòng làm lễ, phu thê vui vầy
Nằm quên cả là chầy hay chóng
Tính hôm mai chừng đúng nửa năm
Nửa năm xuân khí êm đềm
Bên tai trăm tiếng con chim gợi sầu
Lưu với Nguyễn cùng nhau thơ thẩn
Nhớ quê hương lẩn thẩn xin về
Hai cô thương xót trăm bề
Rằng: “Hai anh đã muốn về thì thôi
Thật nhờ có phúc đời để lại
Cho các anh được tới nơi đây
Trần gian chưa hết tội đầy
Vui cùng tiên nữ mà rầy xin đi”
Mở cửa động ca thi tiễn khách
Thôi từ đây xa cách chư tiên
Nguyễn, Lưu hai gã bạn hiền
Cùng nhau lại trở lại miền thế gian
Xa chẳng mấy, đến bên đường cái
Về đến làng không một ai quen
Bấy đời con cháu lớn lên
Chỉ nghe cụ hái thuốc tiên không về
Buồn lúc ấy không quê không quán
Nỗi bơ vơ chán nản cõi đời
Thiên Thai trở lại tìm ai
Thôi thời cửa động đã cài then hoa“
Việt
Nam cũng có truyện tương tự như trên là Từ Thức gặp tiên. Còn riêng Lu Hà tôi
cũng có bài thơ:
Lối Thiên Thai
cảm hứng thơ Tản Đà: Tống Biệt
Rêu xanh róc rách suối thiên thai
Dấu cỏ non bồng đã mấy ai
Một năm tiên cảnh như Từ Thức
Thế kỷ thương hoài mộng khứ lai
Hạc trắng bay lên tới cổng trời
Duyên thiên đầu bạc hạt sương rơi
Trời đất từ nay xa vạn dặm
Đầu ghềnh hang động gió ru hời
Nghìn thu thơ thẩn đóa hoa cười
Bướm lượn ong vờn chấp chới chơi
Khỉ ho cò gáy miền sơn dã
Phảng phất hồn mây nguyệt lả lơi
Tống biệt người xưa đào rắc lối
Xe mây song mã biết khi nào
Chàng về hạ giới tìm quê quán
Thiếp ở cung vàng lệ ứa trào!
9.1.2018 Lu Hà
“Lý trí Niên nhạt nhòa ngấn lệ
Tặng bài thơ kể lể nguồn cơn
Dương Từ Hà Mậu tủi hờn
Gia tô Phật giáo cung đờn sầu ly
Nước thánh rửa kinh kỳ mờ ảo
Chúa năm đời dạy bảo con chiên
Lạc đàn chạy đến núi tiên
Gặp người khác đạo cửa thiền lìa xa
Chén rượu đào ta bà rửa sạch
Nỗi buồn riêng còn trách chi ai
Thảnh thơi suối tắm hươu nai
Tránh đời dâu bể dấu hài cỏ may
Gậy thần thông rút ngay mấy đoạn
Mở mắt nhìn chi quản đường xa
Phút đâu đã thấy quê nhà
Bình phong che chắn vào ra công đường
May mắn thay Đỗ Nương trước phủ
Đứng cạnh bên là cậu em xưa
Còn đâu cảnh ngộ muối dưa
Tiếng gà xao xác sớm trưa bần hàn
Tình phu phụ chứa chan giọt lệ
Huynh đệ mừng vui vẻ thiết tha
Bấy lâu anh đã xa nhà
Hai con khôn lớn quan nha lượt là
Có phải chăng phật Đà phù trợ
Bõ công người gõ mõ cầu kinh
Thuốc tiên mang sẵn trong mình
Dương Trân liền uống bệnh tình giảm ngay
Mười lăm năm hôm nay đoàn tụ
Nợ oan gia trái chủ tiêu tan
Tháng ngày khổ lụy gian nan
Chất sầu làm gối lệ chan mưa hòa
Nỗi buồn cũng nhạt nhòa năm tháng
Ngậm bồ hòn cay đắng xót xa
Vọng phu ngấm giọt mưa sa
Lòng trời chẳng phụ mà ra đá vàng
Nhờ hai trẻ tiếng vang thiên hạ
Đứng đầu triều văn bá mấy ai
Tước phong ngũ phẩm hiền tài
Tần Công ưu ái trúc mai vẹn tròn
Hai tiểu thư môi son má phấn
Khách tiêu phòng tủi hận kém may
Dương Trân Dương Bửu đắm say
Chọn ngày nạp thái rước ngay dâu về
Dương Từ nghe hả hê từng khúc
Ruột nở ra cầu chúc hai con
Hà huynh sau trước sắt son
Thu Băng Xuân Tuyết tuổi tròn mười lăm“
4.4.2020 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét