Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 38
“Sách y học nhân tri bách bộ
Gía gương hình theo đó kê toa
Ngư khen như gấm thêu hoa
Nhớ lời Đạo Dẫn dạy ta rành rành
Nguồn cội ấy sáng danh trời đất
Phải dựa theo vẽ thật giống ta
Đại huynh giảng lại rõ ra
Máy trời trọn lọc trong ba hình người
Từ cổ kim bao đời truyền thụ
Mười can sinh chi hóa mười hai
Nội kinh luận ngữ chẳng sai
Âm dương tứ đại muôn loài hữu sinh
Dần ứng phổi thơ minh đường đó
Ruột già kia với mão đứng nhìn
Dạ dày lại ứng với thìn
Cho hay lá lách tỵ gìn giữ cho
Mùi ruột non tim dò đường ngọ
Bọng đái thân thận dậu màng tim
Tuất đừng mải miết đi tìm
Tam tiêu ứng hợi cánh chim hải hồ
Tý với mật sửu vô gan đó
Âm với dương thân có trẻ già
Ngũ hành tuần tự phân chía
Mười hai kinh lạc trau tria góp phần
Nhiều khoa thuốc thế nhân liệu tính
Tiều chưa rành minh định ra sao?
Dẫn từng chỉ bảo khi nào
Sơ qua mấy vị hư hao tháng ngày
Học phải hành xưa nay kinh nghiệm
Đường Nhập Môn màu nhiệm sách thày
Kỳ Nhân Sư, vốn thẳng ngay
Biết bao tinh túy hàng ngày truyền cho
Đường dẫn kinh cần lo thang thuốc
Cân từng ly mà bốc cho tường
Bàng quan kinh túc thái dương
Thuận theo kinh thủ tiểu trường đọc tên
Đường cao bản dẫn lên khương hoạt
Hoàng bá thì phải thoát chớ lầm
Đừng quên kinh ấy thiếu âm
Hợp thành túc thận thủ tâm hai phần
Trong hoàng bá tế tân tri mẫu
Khương hoạt coi thận dẫu đã chuyên
Thiếu dương kinh hỏa biểu truyền
Túc thành phủ đảm nối liền tam tiêu
Vị xuyên kung là điều ghi nhớ
Với sài hồ để trợ thanh bì
Trị tiêu xuống dắt một khi
Nhờ chàng túc quyết tới thì âm can
Hai đàng kinh gian nan môn hỏa
Thủ mệnh kia chuyển hóa thanh bì
Sài hồ rễ thoát kinh đi
Xuyên khung y lý nhâm nhi một đường.“
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 39
“Kinh thủ đại đồ trường ăn chứa
Dương minh hương vị ứá cát căn
Thăng ma bạch chỉ dâng tràn
Thạch cao lên xuống dịch toan dẫn truyền
Thái âm kinh dĩ nhiên thủ phế
Túc tỳ kia hai thể đường y
Thăng ma bạch thược vào tỳ
Thung đi cát cánh vân vy phế đình
Vào bạch chỉ dẫn kinh các vị
Nhận trong ngoài chứng chỉ khỏi lầm
Ba dương rồi lại ba âm
Sáu kinh dón lại chứng nhầm thì sao?
Nhập Môn bệnh mới vào cảm cúm
Sáu kinh kia co cụm rõ ràng
Thái dương nóng huyết mê sàng
Cứng đơ xương sống đau ngang ống quần
Thiếu dương cũng phân vân nóng lạnh
Phải coi chừng từ nách xuống hông
Tai ù miệng đắng biết không?
Dương minh khát cổ hơi nồng miệng hôi
Mắt sưng tấy ôi thôi mũi đỏ
Táo bón ngồi nhăn nhó khó tiêu
Chẳng nằm từ sáng tới chiều
Nhấp nha nhấp nhổm liêu xiêu hãn dầm
Thấy nước vàng da ngâm ban mọc
Vào ra càng khó nhọc đôi chân
Thiếu âm họng lưỡi khô khan
Rên la khát nước góc màn nằm co
Quyết âm càng hung no gân giật
Dái thụt vào bần bật lưỡi cong
Nhăn nheo âm hộ co vòng
Thái âm đau bụng lưng còng gối ôm
Không ỉa được chồm hôm nhà xí
Rách hậu môn tắc bí vô cùng
Tái xanh thảm hại não nùng
Ban ngày mê ngủ hãi hùng Phong Đô
Để lâu ngày dồn xô đủ dạng
Đường truyền kinh, phủ tạng chẳng tinh
Mang câu “ dẫn khẩu nhập đình “
Làm sao tránh khỏi bệnh tình phát to
Thoát sao khỏi vòng vo y học
Bậc đại phu biết trước chăm lo
Học y muốn khỏi tội to
Lâm sàng triệu chứng phải dò căn nguyên
Viết lời ca thày truyền bí quyết
Kỳ Nhân Sư khẩn thiết yêu cầu
Ta xin đọc lại từ đầu
Sẵn đây giấy mực từng câu chép vào
Trong ngoài hợp làm sao chứng tỏ
Lẽ hằng nhiên thấu rõ đổi dời
Theo niên năm vận tiết trời
Ứng cùng sáu khí ở người mà ra.“
Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40
“Có bốn mùa ngày qua tháng lại
Trong một năm quan tái giang san
Tránh sao cảm lạnh thương hàn
Hoành hành dịch cúm lan tràn đó đây
Cũng lắm kẻ còn gây dịch bệnh
Lợi ích riêng toan tính tà quyền
Mưu đồ hủy diệt thiên nhiên
Bán hồn cho quỷ đảo điên nhân loài
Khí nào hơn nguôi ngoai trăm nỗi
Lạị vẽ bùa tội lỗi đua nhau
Thương thiên hại lý khổ đau
Ngũ hành xung khắc bạc màu tang thương
Biết bao cảnh thê lương ảm đạm
Bệnh nội thương ngoại cảm khí trời
Ngoài tiêu trong bản chơi vơi
Lần vào sáu phủ mạng người mong manh
Trong năm tạng ngũ hành chi phối
Phải phòng ngừa lạc lối tinh thần
Toàn thân co rật bất an
Phải chăng bởi chứng thương hàn thì sao?
Ta cũng biết tạng nào mạch thể
Từ tâm can tỳ phế thận danh
Tử sinh xung khắc năm hành
Gỉa như tâm hỏa sao đành bỏ qua
Cũng tùy theo từng mùa khí tượng
Bệnh nảy sinh theo hướng hỏa tà
Xem ra trong cõi người ta
Phải chăng thận thủy đắm sa lăng loàn
Hai tạng ấy mà bàn tận gốc
Thổ tỳ kim phế mộc chi can
Ai hay từ đệ nhất quan
Chứng nào tật ấy thương hàn gây ra
Không hiểu biết cho là quỷ ám
Bệnh nội tâm lại cảm trúng thương
Sách ghi chữ “trúng” chữ “thương”
Cho hay tà độc khí thường nhiễu nhương
Cơn mưa gió bất thường u uất
Hơi độc bay cảnh thật thê lương
Núi đầm khe suối ruộng nương
Bản làng xơ xác chán chường heo may
Bệnh phong thấp tới nay nhân thế
Thở khò khè thân thể lừ đừ
Gật gà buồn ngủ ậm ừ
Mạch phù uể oải đau nhừ chân tay
Bệnh ôn độc nổi ngay như gấm
Thân phát vằm lảm nhảm thường xuyên
Nhức đầu nóng sốt liên miên
Mồ hôi như tắm uống liền thần sa
Ngư nghĩ bụng thật là cay đắng
Dưới vòm trời bệnh trạng khác nhau
Sư huynh cửa đạo đã lâu
Mấy tầng nhà kín buồng sâu tận tường.“
Ba bài thơ liên tiếp 38, 39, 40 trên tôi cho vào phần bình giảng thơ diễn ngâm số 212. Nếu giải thích từng câu thì miên man vô cùng tận. Tôi chỉ giải thích các điển tích, các nhân vật danh y có tên tuổi để giúp các bạn hiểu về ý nghĩa bài thơ khi nghe Thu Hà diễn ngâm. Mấy năm nay Thu Hà rất nhiệt tình ngâm thơ của tôi và các bạn thi nhân khác. Nhưng một bầy người dã thú, vô thần, vô đức đã tấn công phá hoại mất tài khoản Youtube của Thu Hà. Thu Hà đành phải ngâm trực tiếp trên Facebook, mới đây rất may mắn Thu Hà lại tạo ra một tài khoản Youtube mới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét