Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 38
“Ai nhìn thấy đều rơi nước mắt
Hai chị em nắm chặt tay nhau
Aó quần lam lũ bạc màu
Châu Kỳ giúp đỡ trước sau gạo tiền
Tình thúc bá sầu miên bằng hữu
Đồng đạo xưa Hà Mậu xót xa
Giờ đây xơ xác cửa nhà
Chị em gạn hỏi về cha năm nào
Châu Kỳ mới nghẹn ngào thủ thỉ
Lý Trí Niên đạo sĩ non bồng
Tu tiên cách núi ngăn sông
Đường đi hiểm trở mênh mông núi rừng
Nghe kể vậy rưng rưng ngấn lệ
Mới bảo nhau quyết chí tìm cha
Quản chi Tùng Lãnh bao la
Non cao vực thẳm trăng ngà mờ soi
Tình cốt nhục mặn mòi huyết thống
Giọt máu đôi đã động lòng trời
Rừng sâu vực thẳm chơi vơi
Cây rung hạt lệ cảnh đời trái ngang
Bầy thỏ trắng ngỡ ngàng sương gió
Hai trẻ thơ rúm ró còng queo
Thạch bàn chen chúc lao xao
Lông tơ ấm ấp khác nào chăn bông
Thỏ nằm cạnh đêm đông chẳng ngại
Rừng thâm u quan ải mịt mùng
Ai hay giữa chốn non tùng
Mộng tinh thỏ bạch duyên cùng Hà Dương
Suối róc rách vầng dương le lói
Vượn nô đùa í ới hú vang
Chuyền cành nhảy nhót nhẹ nhàng
Giật mình đôi trẻ mơ màng chiêm bao
Biết bao nhiêu trái đào rơi xuống
Muông thú mang hy vọng tràn trề
Chị em nửa tỉnh nửa mê
Chuối rừng ngọt lịm dầm dề cỏ cây
Ong bướm bay vui vầy hoa lá
Cùng bầy nai suối đá trong veo
Thu Băng Xuân Tuyết lần theo
Vốc tay uống nước hắt heo đoạn đường
Truyện tới hồi Tấn Vương chỉnh đốn
Việc nước nhà bận rộn bá quan
Hai bên văn võ luận bàn
Buổi chầu đông đủ bần hàn muôn dân
Quan Bảo giá họ Tần dâng sớ
Trấn Dự Châu nghèo khó mất mùa
Nhớ thời Nghiêu Thuấn làm vua
Chín năm ngập lụt chẳng thua thiệt gì
Nhờ thủy lợi kiên trì khai khẩn
Để hạ thần phát chẩn muôn dân
Động viên nhân sĩ xa gần
Đồng tâm hiệp lực thánh ân bội phần“
Tấn vương là một phong hiệu dành cho các quốc vương và thân vương Trung Quốc cổ đại, đặt theo luật nhà Chu.
Thời Tào Ngụy (Tam quốc) sau khi đánh bại Lưu Bị và Tôn Quyền cha con nhà Tư Mã Ý đã xóa sổ nhà Hán lập lên triều đại nhà Tấn gồm có:
Tư Mã Chiêu thần tử nhà Tào Nguỵ.
Tư Mã Viêm thần tử nhà Tào Nguỵ, con của Tư Mã Chiêu, về sau là Tấn Vũ Đế.
Tư Mã Duệ hoàng thất nhà Tấn, con của Tư Mã Cận, về sau là Tấn Nguyên Đế.
Tư Mã Bảo hoàng thất nhà Tấn, tằng tôn (cháu cố) của Tư Mã Quỳ em Tư Mã Ý. Tranh ngôi khi Tấn Huệ Đế bị Hán Triệu bắt. Đoạn thơ trên mô tả cảnh hai đứa con gái sinh đôi của Hà Mậu trên đường đi tìm cha và được quan bảo giá Tần Khanh nhận làm con gái nuôi ra sao?
Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 39
“Quan khâm sai họ Tần phụng chỉ
Mới mới về dinh tạm nghỉ một đêm
Trăng soi thỏ ngọc bên thềm
Phu nhân đưa tiễn nỗi niềm riêng tư
Qua các trấn nhân từ đức độ
Cáo thị treo ban bố quốc dân
Tưng bừng quận hạt xa gần
Xóm làng nô nức nhận phần được chia
Xe lương thực trẻ già hoan hỉ
Đi đến đâu văn sĩ ngợi ca
Mười ngày đi tới phủ nha
Huyện đường nghỉ trọ là ngà nửa đêm
Bỗng mơ thấy êm đềm thỏ bạch
Chúng nhảy vào luồn lách hai tay
Giật mình ôm chặt dậy ngay
Cát hung chẳng rõ sự này ra sao?
Quan tri huyện âm hao bày tỏ
Rừng núi kia lắm thỏ trắng xinh
Tần Khanh mừng rỡ thân chinh
Lưới giăng cần vó quân binh săn lùng
Miền hoang dã non Tùng hùng vĩ
Lắm thạch bàn cảnh trí sơn lâm
Họ Tần phấn chấn mừng thầm
Sương rơi lã chã rì rầm suối reo
Hai con thỏ phóng vèo trước mắt
Đàn chó săn bám chặt đuổi theo
Lẩn vào bụi rậm ngang đèo
Thấy hai bé gái hắt heo gió lùa
Tần phu nhân đi chùa cầu nguyện
Mong có con lễ biện đã nhiều
Vợ chồng đơn bạc cô liêu
Hôm nay tràn ngập bao điều nỉ non
Ông mừng rỡ hai con hỏi nhỏ
Nông nỗi nào lại ở nơi đây
Vội vàng quỳ xuống giãi bầy
Tìm cha nên phải đêm ngày lần đi
Về huyện nhà tức thì sai lính
Châu Kỳ đành vâng lịnh hầu quan
Ôn tồn trà nước hỏi han
Họ hàng theo đạo Hòa Lan tỏ tường
Nay ở giữa công đường thương lượng
Quan muốn nuôi khen thưởng họ hàng
Từ nay Xuân Tuyết Thu Băng
Ở ngay phủ đệ mọi đằng thông qua
Làm giấy tờ nhạt nhòa ngấn lệ
Cha mẹ nuôi bề thế Tần gia
Tiểu thư hai gái trau tria
Họ Hà cải đổi khắc bia họ Tần
Tần Thu Băng hay Tần Xuân Tuyết
Phu nhân mừng da diết yêu thương
Gia phong nề nếp cương thường
Kẻ hầu người hạ công đường vào ra“
Vợ chồng quan đại thần họ Tần ăn ở với nhau đã lâu không có con, nên Thu Băng Xuân Tuyết may mắn có nghĩa mẫu và nghĩa phụ cũng là để cho phu nhân có cái duyên sinh con đẻ cái sau này theo như truyền thống dân gian thời đó và quả nhiên sau này phu nhân đã mãn nguyệt khai hoa.
Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40
„Mở quốc khố muôn nhà cứu giúp
Thóc gạo chia dám núp chiêu bài
Tham quan sâu mọt lạc loài
Sửa sang sáu tháng trong ngoài công minh
Tần khâm sai hồi kinh triều kiến
Tấn Vương ngồi đại điện Thanh Long
Bá quan văn võ đồng lòng
Tần khanh Tổng trấn tiến phong công hầu
Miền Hà đông bảy châu chín quận
Khao tiệc mừng phấn chấn tam quân
Tiễn đưa hoan hỉ quần thần
Thánh ân mưa móc muôn dân hải hà
Vùng lãnh thổ bao la sông núi
Quan địa phương luồn cúi xưa nay
Họ Tần vốn dĩ thẳng ngay
Danh thơm đồn khắp vui thay thái bình
Biển Long môn tinh binh cờ hiệu
Huyện Nam Khang thủ phủ Tần khanh
Hoành phi gia huấn viết thành
Thu Băng Xuân Tuyết học hành trong dinh
Cũng thung thăng sân Trình cửa Khổng
Đạo thánh hiền lương đống kém gì
Nào ai sĩ tử nam nhi
So tài chữ nghiã nhất nhì Tuyết Băng
Oán trách chi xích thằng Nguyệt Lão
Phận liễu bồ nương náu quê nhà
Dương Từ sông núi cách xa
Hai con lẫm chẫm mới ba tuổi đời
Chồng tầm đạo tận nơi thâm cốc
Vợ già nua khó nhọc Đỗ nương
Em trai Đỗ Khoái xót thương
Gọi là tiểu phú thôn hương gần kề
Chăn lục súc dãi dề năm tháng
Đủ nếm mùi cay đắng khang trang
Động lòng máu mủ sẵn sàng
Dương Trân Dương Bửu hai thằng chăm lo
Lúc khoai sắn lúc cho đấu gạo
Khi chút tiền rau cháo hôm mai
Anh thì xa lánh trần ai
Tụng kinh gõ mõ khứ lai chẳng màng
Cảnh nghèo nàn chang chang nắng hạ
Ba mẹ con tầm tã trời mưa
Mò cua bắt ốc sớm trưa
Bữa no bữa đói muối dưa qua ngày
Lều vọng phu lắt lay ngọn gió
Dấu chân chim biết tỏ chăng ai
Em thương hai đứa cháu trai
Sang bên cậu mợ tương lai tính dần
Bò dê cừu đang cần chăm sóc
Việc trẻ con đâu nhọc nhằn gì
Chơi không thì có ích gì
Dương Trân Dương Bửu cười khì nghe theo
Hơn sáu tuổi gà heo ngan ngỗng
Sớm tinh khôn chọn giống quen tay
Anh em Trân Bửu vui vày
Chờ khi tám tuổi học ngay trường làng“
Hoàn cảnh bên nhà vợ con Dương Từ cũng giống như bên Hà Mậu. Bên Hà Mậu có bạn đồng đạo Ki tô giáo là Châu KỲ thường xuyên giúp đỡ bát gạo đồng tiền cho đến khi hai chị em Xuân Tuyết và Thu Băng được vợ chồng quan đại thần họ Tần nhận làm con nuôi, trở thành hai tiểu thư hoa lệ đài các phủ Tần Khanh. Còn anh em Dương Trân Dương Bứu được cậu ruột em trai mẹ đưa về nuôi dưỡng. Hai thằng nhỏ khoản chừng 6,7 tuổi hàng ngày giúp cậu chăn nuôi bầy gia súc. Chúng tuy nhỏ tuổi sớm tinh khôn biết chọn giống tìm những con đực to béo khỏe mạnh cho giao phối với những con cái bụ bẫm, nên các đàn gia súc đủ chủng loại như bò dê ngan ngỗng phát triển nhanh vô cùng. Hai chị em họ Đỗ bàn bạc với nhau đợi cho hai đứa trẻ đủ 8 tuổi sẽ cho đi học chữ nho trong làng.
25.3.2020 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét